dinsdag 22 maart 2011

Universal Religion


Heerlijk genoten van deze prachtige dag. Eerst heerlijk geluncht met een oud-collega en dan eindelijk weer eens gewandeld in de bossen. Een zonovergoten landschap. Het groen staat op springen in alle takken. In een kerk een kaarsje ontstoken en dan weer terug naar huis. Dat wandelen brengt zo mooi je gedachten bij elkaar.

Gisteren was ik eerst bij het theologengroepje met wie ik de theoloog Küng lees. De groep koos als mooiste passage uit de gelezen hoofdstukken Küngs bijna mystieke opvatting van het luisteren naar muziek. Als voorbeeld geeft hij het Klarinetconcert KVV 622 van Mozart.
Küng kan zo opgaan in muziek dat hij mijn lievelingstekst aanhaalt uit Handelingen: in Hem zijn wij, hebben wij ons bestaan, bewegen wij ons. H. had de muziek op CD bij zich. We luisterden naar het adagio eruit en ik herkende het wel. Mooi, echt Mozart.

Ik kon me aansluiten bij H. en A. dat Bach hier boven te verkiezen is en dat die schoonheid langer blijft hangen. Puur subjectief natuurlijk!
Toen A. Wagner afkraakte als foute muziek voelde ik mij geroepen toch even de documentaire over Wagner's Parsifal te roemen van afgelopen zondag en dat ik me toch heel diep geraakt voelde bij opera's als Tristan und Isolde, Das Rheingold en zeker Parsifal die nu in een concertante uitvoering op TV te zien is. Ik meen dat Wagner echt is misbruikt. Hij zou als hij langer geleefd zou hebben een opera over Boeddha gemaakt hebben!

Ik stelde tenslotte de vraag of deze mystieke ervaring ook opgeroepen kan worden door Pink Floyd, bijvoorbeeld in Atom Heart Mother of Dark Side of the Moon. Mijn oudcollega W. noemde tot mijn grote verbazing The Beatles. Men beaamde dat iedere soort muziek dat kan.
Ik heb het altijd al zo ervaren en las later bij Bhagwan Shree Rajneesh (Osho) dat muziek het ook echt kan oproepen. Ik denk even aan mijn Amsterdamse tijd toen ik tijdenlang Neil Young draaide en Leonard Cohen, dan beland je haast vanzelf in je innerlijke kern.

In het groepje vind niet iedereen de mystiek vanzelfsprekend. Het idee van oergrond e.d. (Tillich) spreekt niet iedereen aan. Men opteert liever voor de Bijbelse God, mensgeworden in Jezus Christus. Dan beland je met z'n allen op glad ijs als je religies gaat vergelijken. Nee, de Hindoe's kennen niet het kruis, maar wel weer karma. Ik vind de overwegingen van Küng hoe hij geweest zou zijn in een andere religie bijzonder elitair, ook al relativeert hij tot op zekere hoogte zijn christelijke voorkeur. Hij beschrijft bijvoorbeeld hoe hij zou zijn als Confucianist, maar dan lijkt hij gelijk te behoren tot de elite in zo'n samenleving. Wat is het verschil tussen het gesappel van een Chinese boer aan de Gele Rivier en de Achterhoekse boer die ploeterde op z'n landje? We weten het eigenlijk niet. De overgeleverde religie is vaak elitair. Voor een kleine bovenlaag. En als je al van mening bent dat het christendom voor jou de beste religie is dan zul je dat ook al impliciet meenemen in de beschrijving van andere religies. Natuurlijk is je eigen religie de beste! Ik vind de poging van Hermann Hesse in Das Glasperlenspiel beter geslaagd.

Mijn bezwaar tegen Küng betreft ook zijn denigrerende toon ten opzichte van al datgene dat zich wellicht ontwikkelt tot nieuwe religies. Voorzichtigheid in dezen lijkt mij geboden! Esoterie en New Age beginnen ook volwassen te worden! De klassieke religies zijn tanende, zeker in Europa. R. haalde de filosoof Spengler aan die gewoon aanneemt dat Europa zijn tijd heeft gehad en dat nu een andere cultuur aan de beurt is zich 'superieur' te ontwikkelen.

Vanmorgen, alles doordenkend, dacht ik ineens aan Armin van Buuren. Een bijzonder sympathieke dertiger die voor de vierde keer DJ van de wereld is gekozen, uniek!
Hij reist ook de hele wereld af met ASOT: A State Of Trance. Uitvoeringen worden integraal uitgezonden in vele landen. Is iedere week te beluisteren op diverse radiostations. Armin werd beinvloed door de electronische muziek van Jean Michel Jarre, tijdgenoot van Mike Oldfield en Kitaro. Het genre wordt trancemusic genoemd en door het opvoeren van het aantal beats kun je er ook echt van in trance raken. Mensen worden heel relaxed. Hij treed wel op voor menigten van tienduizenden mensen. De zaal vol psychedelische films, lichteffecten en stroboscopen. Armin met z'n draaitafel torent boven alles uit en is werkelijk de hogepriester in deze muziektempel. Zwaait met z'n armen al zegenend naar het massale publiek die juichend dit gebaar beantwoorden. De EO-jongerendag is er niets bij!

Voor Armin is muziek a way of living. 'Essential to my life!'
Een recensie op You Tube schrijft dat Armin van Buuren op bijna religieuze wijze de trance liefhebbende massa alles geeft...De nummers ogen ook heel religieus: Find youself, Let the Light shine in, Synergy, Heal, Elevation, Soul Deep. Zijn laatste CD's laten ook duidelijk zien hoever de invloed reikt, tot hoeveel mensen het spreekt, en hij wint het van al die klassiekers op het gebied van religie die dit claimen, hij verkondigt een Universal Religion!