Toen ik de foto zag van de tsunami en de enorme draaikolk die het voor de kust veroorzaakte, moest ik gelijk denken aan de prent van Hiroshige "De draaikolk van Awa". Wat een treffende overeenkomst. En meer nog bij de prenten van Hiroshige en Hokusai buig ik mij nederig voor het water dan in staat is hele landstreken in een half uur tijd te doen verdwijnen! Ongelofelijk! Even ongelofelijk vind ik de reactie van de Japanners. Het lijkt wel Zen op z'n best. Dat zou je met recht Gelassenheit noemen. Dat is niet het gelaten ondergaan, maar in die situatie concreet aan de slag durven gaan, actief weer alles opruimen en het leven weer oppakken. Ik heb veel respect voor dit land, voor de wijze waarop ze omgaan met het hele gebeuren. Zoals bij alle dergelijke rampen wordt het pas echt aangrijpend als je er naar kijkt met de ogen van een persoon die het ondergaat. Bij de luchtfoto's denk ik aan de gigantische kracht van water. Maar als iemand erna een fotootje vindt van de buurvrouw in de modder terwijl er geen huis meer staat ontroert mij dat hevig. Het is net of je bij dergelijke rampen pas geraakt wordt als het wordt teruggebracht tot de menselijke maat. Een kosmische ramp treft vaak pas echt met een concreet overlevende. Getallen zeggen niet zoveel.
Ik ben benieuwd hoeveel mensen bij deze ramp zich afvragen waarom God dit toelaat. Bij een menselijke voorstelling van God kun je die vraag stellen. Maar al gauw zou je je kunnen afvragen of er wel zo'n God bestaat, want je krijgt geen antwoord op de menselijke maat.
Het gaat er meer om of je als je erbij bent als God kunt zijn; liefdevol aanwezig, belangenloos aanwezig. Voor mij hoort het bij de natuur.
Voor al die werkers die daar plotsklaps mee worden geconfronteerd breekt dat (hoger) bewustzijn vaak spontaan door. Het is haast onvoorstelbaar wat je kunt bij een calamiteit!
Ik heb dat zelf mogen ervaren bij eerste hulp situaties toen ik nog in de verpleging werkte.
Er ontstaat een enorme solidariteit, iedereen is superalert, alles gaat in een flow, haast intuitief! Ik kan daardoor ook overlevenden van een oorlog wel begrijpen, of de overlevenden van een vliegtuigongeluk in de bergen.
Wanneer alles wordt terug gebracht tot het wezenlijke, gebeurt er ook iets wezenlijks en dat is zo'n prachtig onvergetelijk gebeuren.
Het is in die situatie veel zwaarder als je de hulp moet ondergaan of verlies moet incasseren.
Die plotselinge onthechting kan vrijwel geen mens aan. Al weet je dat het altijd en overal kan gebeuren. Door een brand, bij een vliegtuigongeluk, of wat al niet.
Het lijkt allemaal vanzelfsprekend dat je elkaar hebt, dat je spullen ergens staan, maar dat is maar schijn. Mijn ervaring op dit gebied is maar gering.
Vroeger werd er bij mij ingebroken en ik weet nog hoe onthand ik was dat de vanzelfsprekende aanwezigheid van mijn bezit verleden tijd was.
Natuurlijk spullen kun je vervangen. Als je persoonlijke bezittingen zoals foto's, dagboeken, enzo verdwenen zijn kun je nog leven met de herinnering en weer een archiefje opbouwen.
Maar wat nu al je familie in de golven is verdwenen? Geen lijf meer die je koestert, niemand die je verwacht, geen mens om voor te leven. In de verhalen van WO II vind ik het al vreselijk, laat staan in de verhalen van nu. Een mens is gewoon niet vervangbaar.
O ja, in het groot wel: nieuwe legers, nieuwe hulpverleners...maar die oma, zonder kinderen en kleinkinderen? Een moeder die haar gezin in de golven zag verdwijnen?
Begin me niet over God, hier past eerder een godver....!
Hier past enkel zwijgen en doen wat je kunt.
Je bent aan hen verplicht te léven,
met geheel je hart, geheel je ziel en geheel je verstand.
Heb lief en doe wat je wilt...
