maandag 7 maart 2011

Stroom als een rivier....(2)


Afgelopen zondag was S. bij mij op bezoek. Ze heeft pasgeleden afscheid genomen als pastoraal werkster en is nu als geestelijk verzorgster aan de slag in een verpleegtehuis. Het is tragisch dat vrouwen in onze Kerk op de vlucht zijn. De huidige ontwikkelingen dwingt hen andere wegen te gaan bewandelen. (En dat is wellicht ook wel weer goed!)

Voor S. vind ik het droevig. Ze ervaart zelf een priesterroeping, maar wordt door niemand gehoord. Je kunt het absurd vinden dat een vrouw een priesterroeping ervaart, want alleen ongehuwde mannen worden toegelaten tot de wijding, maar waarom zou het niet een hint zijn van de Heilige Geest aan de Kerk om eens anders naar het ambt te gaan kijken?
Haar stem wordt niet gehoord, omdat veel vrouwen de moed al hebben opgegeven of nog steeds draagsters zijn van een patriarchale mannenkerk. Die vrouwen ervaren de huidige Kerk niet als onderdrukkend, maar als door God zo gewild. Andere vrouwen hebben gewoonweg de Kerk verlaten.

S. is het wel met me eens dat als vrouwen ooit tot de wijding worden toegelaten er een nieuwe ambtsopvatting moet komen. Vrouwen die nu met een boordje om gaan lopen en hetzelfde doen als de priester is nog steeds draagster van een mannenkerk, en zit als vrouw op een mannenplaats.

Maar hoe nu verder? S. is op zoek naar nieuwe wegen. Door de feministische theologie die ook de spiritualiteit en de mystiek als patriarchaal beschouwt, is het voor S. zoeken naar nieuwe vormen. Zij acht zich niet langer in staat om nog het katholicisme te beleven zoals het nu wordt gepraktiseerd. Sinds de restauratie van de klassieke kerkopvatting is ze niet langer in staat er deel van uit te maken.

Zelfs de mystieke bronnen moeten nieuw doordacht worden. In de Verenigde Staten van Amerika wordt daar nog het meest aan gewerkt. Ik gun S. daar een plek om wel haar innerlijk leven gestalte te kunnen geven. Ik word me mijn patriarchale Kerk door haar maar al te bewust. Ik sta er toch al zo ambivalent in. Ik ben de feministische colleges van Halkes echt niet vergeten. Voor mij mag er een Kerk groeien waarin mannen en vrouwen zich thuis kunnen voelen en zich kunnen ontwikkelen. Dat geldt ook voor de LBGT's, ook die voelen zich in die patriarchale Kerk niet thuis.

Ik weet niet of de restauratie zin heeft. Er moet toch iets nieuws groeien, het kan haast niet anders.
Ik vind S. eigenlijk heel goed passen in mijn ideëen over de IJssellandmystiek. Ik heb aan de notie 'patriarchaal' helemaal niet gedacht.
Volgens mij denk ik niet in dergelijke termen en ik weet zeker dat ik de IJssellandmystiek zie als iets dat daar boven uit gaat. In die zin kan deze mystiek ook niet vastgelegd worden: de rivierstroom verlegt nogal eens haar bedding. Wat zouden mensen graag willen dat ze haar konden temmen en vastleggen binnen de dijken, maar de Geest stroomt waar zij wil.
S. vertelde me ook dat het Wijsheidsidee, dat oorspronkelijk vrouwelijk was, door de opvatting van de Logos ineens mannelijk wordt en de hele spiritualiteit daarop geënt wordt.
Er zijn maar weinig vrouwen in de traditie die op een originele wijze een eigen spiritualiteit ontwikkelen, zoals Hildegard von Bingen en Juliana of Norwich.

Ik ben het erg met haar eens, hoewel ze ook kan begrijpen dat ik me wel thuis voel in een mannenkerk, als man. Net zo als andere vrouwen stelt ze dat ik het makkelijker heb als man en als priester. Mijn werken wordt gehonoreerd in een bepaalde context.
Maar ik voel net zo goed de behoefte, sterker nog: de noodzaak, nieuwe wegen te gaan in de spiritualiteit en de mystiek.

Ik ben niet geblokkeerd door een katholieke opvoeding zoals S., zodat ik me vrijer beweeg dan S.. Wat hoop ik en bid ik dat ze zich durft los te maken en het lef heeft haar eigen weg te gaan. Dat zou ieder mens moeten doen. Maar ik besef hoe sterk de beelden zijn die je als kind meekreeg. Ik draag ze ook mee en gelukkig is dat open en liefdevol geweest en de basis van een gezond religiebesef. Maar ik begrijp dat een katholieke opvoeding er flink inhakt en dat je het niet zomaar achter je kunt laten.
Al helpen de huidige ontwikkelingen er onbedoeld aan mee je er los van te maken!
Het waardevolle gesprek met S. maakt me er weer op attent dat er iets nieuws mag beginnen.
Ik hoop dat zij een pionierster mag worden.
Dat het Levend Water van de Geest vrijelijk in haar mag gaan stromen.
Dat zij haar roeping als priester ten diepste mag leren verstaan,
geinspireerd door de Geest die levend maakt.
Dat de IJssellandmystiek vrijuit mag stromen...