Een betere start in de 40-dagentijd had ik mij niet kunnen denken. Ik ben nog helemaal onder de indruk van 'Billy Budd', een opera van Benjamin Britten. De recensie van Trouw was al heel goed en ik had dus echt zin om te gaan. Van begin tot einde denderde het in volle vaart binnen. We zaten heel luxe op rij vier, vrijwel in het midden, met zicht op het toneel en de orkestbak.
Mijn eerste reactie is zoiets van Billy Budd is een Christusfiguur. Hij was een vondeling, maar vermoedelijk van adel. Tenminste een edel mens.
Het resultaat van de Verlichting, die wilde afrekenen met het christelijke idee dat de mens slecht is en een zondaar. Billy is de edele mens, die wil opkomen voor de Rechten van de Mens.
Dat wordt ook door iedereen gezien, maar hij heeft ook een gebrek: there is always some flaw in them... De bootsman treft de situatie goed; zelfs in pure goedheid vind je wel een mankement. De goede is niet perfect, niet volmaakt!
In een stressvolle situatie stottert de edele Billy Budd. Wanneer hij door Claggart vals beschuldigd wordt begint hij te stotteren en omdat hij zo kwaad wordt vanwege deze onterechte beschuldiging geeft hij Claggart een dodelijke klap. Op een schip is dat insubordinatie en doodslag en krijgt hij de doodstraf.
De opera is naar het gelijknamige boek 'Billy Budd, voormarsgast' van Herman Melville.
Ik vind dat de librettisten E.M.Forster (van het boek 'Maurice') en Eric Crozier er een geweldig verhaal van hebben gemaakt.
Misschien minder diep dan Melville schreef, maar helemaal to the point.
Mijn eerste reactie is zoiets van Billy Budd is een Christusfiguur. Hij was een vondeling, maar vermoedelijk van adel. Tenminste een edel mens.
Het resultaat van de Verlichting, die wilde afrekenen met het christelijke idee dat de mens slecht is en een zondaar. Billy is de edele mens, die wil opkomen voor de Rechten van de Mens.
Dat wordt ook door iedereen gezien, maar hij heeft ook een gebrek: there is always some flaw in them... De bootsman treft de situatie goed; zelfs in pure goedheid vind je wel een mankement. De goede is niet perfect, niet volmaakt!
In een stressvolle situatie stottert de edele Billy Budd. Wanneer hij door Claggart vals beschuldigd wordt begint hij te stotteren en omdat hij zo kwaad wordt vanwege deze onterechte beschuldiging geeft hij Claggart een dodelijke klap. Op een schip is dat insubordinatie en doodslag en krijgt hij de doodstraf.
De opera is naar het gelijknamige boek 'Billy Budd, voormarsgast' van Herman Melville.
Ik vind dat de librettisten E.M.Forster (van het boek 'Maurice') en Eric Crozier er een geweldig verhaal van hebben gemaakt.
Misschien minder diep dan Melville schreef, maar helemaal to the point.
Billy Budd, een engel gelijk, wordt geprest om te dienen op een oorlogsschip. Hij is de onschuld zelve en iedereen houdt van hem. Op de provoost Claggart na. Misschien moet je zeggen dat de provoost zoveel van hem houdt dat Budd moet verdwijnen.
Hij als symbool van het kwaad kan zoveel goedheid, schoonheid en liefde niet verdragen: O beauty, o handsomeness, goodness! Would that I had never encountered you!
Het is zoiets als in 'Querelle de Brest' van Jean Genet: 'Each man kills the one he loves..'.
Zie ook Oscar Wilde's 'The Ballad of Reading Gaol', voor hetzelfde thema.
Hij als symbool van het kwaad kan zoveel goedheid, schoonheid en liefde niet verdragen: O beauty, o handsomeness, goodness! Would that I had never encountered you!
Het is zoiets als in 'Querelle de Brest' van Jean Genet: 'Each man kills the one he loves..'.
Zie ook Oscar Wilde's 'The Ballad of Reading Gaol', voor hetzelfde thema.
Claggart druk het nog sterker uit: 'Having seen you, what choice remains to me? None, none! I am doomed to annihilate you. I am vowed to your destruction...'.
Hij zorgt ervoor dat Budd beschuldigt wordt van muiterij. De kapitein die heimelijk ook heel veel houdt van de jongeman kan het niet geloven. De mooiste kernzin waarin hij dat uitdrukt is wel dat hij besef dat hoe goed iets of iemand is er altijd wel iets ontbreekt. Ook aan Billy Budd. De argeloze heeft de dood van een ander veroorzaakt.
Hannah Arendt merkt op dat dit een omkering is van het Bijbelse thema van Kaïn en Abel. Abel slaat iemand dood in dit geval. En de kapitein kan niet voorkomen dat deze Engel van het Licht moet sterven. Het goede wint het niet van het kwade.
Het is een ongelofelijk geladen voorstelling. Op en top een mannengemeenschap, zoals ik die ken vanuit mijn werk in de gevangenis.
Dat bouwt een heel eigen soort spanning op, zeker in dit stuk waar de regisseur Richard Jones het laat spelen op een kostschool. Het gonst van de hormonen zou je haast zeggen, van een soort opgewondenheid. Het wordt ongelofelijk naturel gespeeld. Echt mannen onder elkaar.
(Het zou me benieuwen of vrouwen dat ook zo kunnen meebeleven. Ik denk van niet. Ik kan me ook niets voorstellen van vrouwen onder elkaar, omdat de situatie vrijwel meteen veranderd als je als man erbij komt. Dat vond ik zo in de verpleging in ieder geval).
Er is zeker een overeenkomst met het lijdensverhaal van Christus uit de Evangelieën.
Billy Budd verneemt dat vlak voor het voltrekken van het vonnis van een predikant (die zowaar een witte stola draagt, alsof het een feestdag betreft! Dat is wellicht symbolisch wel mooi gevonden!). De predikant vertelde over 'een goede jongen die werd opgehangen en naar de hemel ging, opgehangen voor mensen als ik....'.
Het grote verschil met het lijdensverhaal van Christus vind ik dat Hij in alle eenzaamheid stierf en dat Billy Budd verhangen wordt temidden van hen die hem liefhadden...
Hij zorgt ervoor dat Budd beschuldigt wordt van muiterij. De kapitein die heimelijk ook heel veel houdt van de jongeman kan het niet geloven. De mooiste kernzin waarin hij dat uitdrukt is wel dat hij besef dat hoe goed iets of iemand is er altijd wel iets ontbreekt. Ook aan Billy Budd. De argeloze heeft de dood van een ander veroorzaakt.
Hannah Arendt merkt op dat dit een omkering is van het Bijbelse thema van Kaïn en Abel. Abel slaat iemand dood in dit geval. En de kapitein kan niet voorkomen dat deze Engel van het Licht moet sterven. Het goede wint het niet van het kwade.
Het is een ongelofelijk geladen voorstelling. Op en top een mannengemeenschap, zoals ik die ken vanuit mijn werk in de gevangenis.
Dat bouwt een heel eigen soort spanning op, zeker in dit stuk waar de regisseur Richard Jones het laat spelen op een kostschool. Het gonst van de hormonen zou je haast zeggen, van een soort opgewondenheid. Het wordt ongelofelijk naturel gespeeld. Echt mannen onder elkaar.
(Het zou me benieuwen of vrouwen dat ook zo kunnen meebeleven. Ik denk van niet. Ik kan me ook niets voorstellen van vrouwen onder elkaar, omdat de situatie vrijwel meteen veranderd als je als man erbij komt. Dat vond ik zo in de verpleging in ieder geval).
Er is zeker een overeenkomst met het lijdensverhaal van Christus uit de Evangelieën.
Billy Budd verneemt dat vlak voor het voltrekken van het vonnis van een predikant (die zowaar een witte stola draagt, alsof het een feestdag betreft! Dat is wellicht symbolisch wel mooi gevonden!). De predikant vertelde over 'een goede jongen die werd opgehangen en naar de hemel ging, opgehangen voor mensen als ik....'.
Het grote verschil met het lijdensverhaal van Christus vind ik dat Hij in alle eenzaamheid stierf en dat Billy Budd verhangen wordt temidden van hen die hem liefhadden...
