Inmiddels is de Academie voor praktische mystiek in oprichting. Het wil een opleiding zijn tot Levensgids. Het wil praktische handvaten bieden voor mensen die met mensen werken om van lijden aan het leven te komen tot overgave aan het leven.
Er staan allerlei dingen op het programma die ik persoonlijk niet zo gauw tot de mystiek zou rekenen. Het ontwikkelen van intuïtieve vermogens, bijvoorbeeld. Middelen om te komen tot mystieke ervaringen. Ik mis daarbij dan weer het gratuïte van de mystiek. Alsof je zelf mystiek kunt maken, kunt construeren. Het lijkt mij ook strijdig met het idee van overgave.
Bij geestelijke begeleiding ga ik eigenlijk heel voorzichtig naast iemand staan en probeer dan zicht te krijgen op mogelijk mystieke processen. Er valt meestal niet veel te sturen of te manipuleren. Mijn beeld bij IJssellandmystiek is de weg van het water. Uiteindelijk stroomt het vrijuit waarheen het wil. Sommige onderdelen van het gesprek vallen onder de bekende vegetatie in de uiterwaarden. Sommige ervaringen zijn zeldzame plantjes die met de stroom zijn meegekomen. Een bepaald gebeuren kan het stroombed zomaar ineens verleggen. Met nieuwe afzettingen en daardoor andere mogelijkheden. Dan is het weer hoogwater en weet je niet of de dijken het zullen houden.
Je kunt haast niet anders dan met de stroom meegaan en weet je je dan ook opgenomen in een dynamisch proces van deliminaliseren? Durf je vrijuit en transparant mee te stromen totdat je opgaat in die Oceaan van Liefde? Misschien laat ik me wel te veel bepalen door de christelijke mystieke traditie, die een persoonlijke weg is met een persoonlijk intieme onmoeting die kan resulteren in een samenvloeien in Liefde. Belangenloze liefde. En dat heeft zijn uitwerking in je hele zijn.
De Academie vormt een echte uitdaging voor mij. Zullen we in staat zijn interreligieus te werken? Zullen we in staat zijn echt scherp te krijgen wat mystiek is? Is het een soort Zelfverwerkelijking of is het genade, gekregen om niet? Bieden de traditionele religies ook nog iets? Ik denk even aan de Islam (soefisme), het hindoeisme (advaita vedanta), het boeddhisme.
Ga ik er mensen leren Levensgids te worden of word ik voor hen een geestelijk begeleider cq Levensgids? Als geestelijk verzorger bij Justitie heb ik succesvol mensen uit verschillende religies kunnen bijstaan.
Fénelon (1651-1715), bisschop en mysticus, zegt het volgende over geestelijke begeleiding:'Een geestelijke leider die vervuld is van Gods Geest, gaat nooit en in niets de genade vooraf, en volgt haar alleen maar, geduldig en stap voor stap, na ze met veel zorg te hebben beproefd... De dingen die God doet uit liefde voor hem, zijn gewoonlijk voorbereid door een zachte en haast onvoelbare voorzienigheid. Zij doet de dingen zo natuurlijk gebeuren, dat zij als vanzelf lijken te komen Er hoeft helemaal niets gedwongen noch kunstmatig te verlopen...'
Wat zou het mooi zijn dat we elkaar vanuit de verschillende disciplines leren verstaan en begrijpen. Dat het een centrum mag worden van mystiek, die niet alleen in het IJsselland is ontstaan, maar ook nieuwe aspecten bloot legt van de weg van de Geest, die in de christelijke traditie getekend wordt als een rivier van levend water (zie: IJssellandmystiek (4)).
Zelf vind ik dat je de mystieke weg niet kunt willen, ze overkomt je. Je kunt er eigenlijk niets voor doen, maar je moet ook eigenlijk niets laten. Niets garandeert het welslagen ervan.
Als je ego eenmaal verdronken is in de rivier van levend water, is er liefde. Er is dan niet speciaal meer iemand die er mee te koop zou kunnen lopen. Dat is het bijzondere. Als je iets bereikt meent te hebben, ben je zelf er eigenlijk niet meer.
De Academie komt in ieder geval op een mooie plek. Werkelijk in het IJsselland.
Dat we net als Siddhartha, uit de gelijknamige roman van Hermann Hesse, mogen leren van de rivier....
