Enige tijd geleden vroeg ik aan een startende collega hoe hij staat tegenover gelovigen die de leer van de reïncarnatie heel acceptabel vinden. Dat kennen we niet in ons geloof en de Kerk leert het niet, antwoordde hij resoluut.
Nou, niet leren... probeerde ik nog even, we geloven toch tenminste in een éénmailige reïncarnatie op het einde der tijden als we weer verenigd worden met ons lichaam. Hij zweeg. Net als de Kerk, zou ik willen zeggen.
Het lijkt wel of gelovigen goed aanvoelen met wie ze wel of niet over dit soort dingen kunnen spreken. Een echtpaar verklaarde samen dat één van hun ouders vlak voor het overlijden overduidelijk leek te spreken tegen iemand en dat hij zei dat het hem toch niet gelukt was zo te leven zoals hij zich voordien had voorgenomen. Volgens hen duidde vader op een vorig leven en gaf hij aan dat dit leven niet gebracht had wat hij wilde.
Het deed me denken aan het boek 'Iwan Osokin' van Ouspensky. In dat boek stelt Iwan de vraag of als alles anders was gegaan, hij dan ook anders gehandeld zou hebben. Hij krijgt de kans de omstandigheden te veranderen en dat maakt het ook mogelijk anders te handelen. De conclusie van het boek is dat hij precies hetzelfde doet als tevoren. Hij is gewoon wie hij is en daarom kan hij ook niet anders handelen. Het leven gaat nu éénmaal zoals het gaat.
De vraag over vorige levens krijg ik nogal eens. De meeste mensen geloven in het Westers evolutiemodel van reïncarnatie. Het leven wordt eigenlijk per leven steeds beter en mooier.
Het wordt anders voorgesteld in de Oosterse opvatting: daarin wil je zo snel mogelijk ontsnappen aan reïncarnatie en op zoek gaan naar bevrijding. Dat reïncarnatie mogelijk is lijken diverse documentaires te bevestigen waarin mensen zelfs de plaatsen terugvinden die ze vernamen in een flashback of de naam terugvinden in een oud doopboek van degene die ze geloven geweest te zijn. Mooie en hoopvolle verhalen vaak. Het maakt duidelijk dat deze gelovigen één leven onvoldoende vinden. Wil je het leven ten volle leren kennen dan lijken vele reïncarnaties noodzakelijk.
Het staat in een schril contrast bijvoorbeeld met wat Boeddha leerde. Boeddha vond één leven meer dan genoeg om verlichting te bereiken, want het leven bestaat slechts uit positieve, negatieve of neutrale ervaringen ongeacht waar en wanneer en aan wie je ze opdoet. De reïcarnatieleer bij Boeddha is daarom nog niet zo eenvoudig te begrijpen. Zeker niet omdat er ook geen ik bestaat...dus wat reïncarneert er dan eigenlijk?
Deze leer heeft in het christendom weinig aanhang gevonden en werd in strijd geacht met de zuivere leer: Alleen dit leven en dan het oordeel (Ook dat nog! Veel gedetineerden van christelijke en islamitische achtergrond bijvoorbeeld zitten met dit idee. Na dit leven nóg een keer voor een rechtbank...! Afschuwelijk!).
Maar evengoed zijn er christenen genoeg die reïncarnatie acceptabel vinden. Ik weet niet of de Kerk hierover een uitspraak kan doen. Het heeft ook geen zin het te verbieden of te zeggen dat het tegen de leer is.
Veeleer geldt: hoe gaan we met deze ervaringen om en is het mogelijk deze ervaringen een plek te geven in het geloofsleven van die persoon zodat hij zijn leven als zinvol kan ervaren?
Draagt kennis van een vorig leven bij aan het verstaan van dit leven? Is er iets onverklaarbaars aan dit leven waardoor een 'voortraject' nodig is? Het is uitermate boeiend met pastoranten dit spoor te gaan. Ze vragen ook eigenlijk helemaal niet of je in reïncarnatie gelooft, maar of je hen en hun verhaal gelooft. En alleen dat kan het uitgangspunt zijn.
In het pastorale contact gaat het niet om de leer, maar om het persoonlijke verhaal.
De waarheid van het verhaal doet er eigenlijk niet toe. Waarom vertelt iemand je dat verhaal en wat wil hij er voor zichzelf mee bereiken? Wat betekent iemands geloof in dezen? Ik heb in het gevangeniswezen geleerd dat het eigenlijk nauwelijks uitmaakt wat iemand gelooft binnen de pastorale relatie.
Je helpt iemand het best door binnen zijn eigen kader de goede vragen te stellen. Toen ik eens een islamitische gedetineerde hoorde over zijn idee dat hij door Allah zou worden verdoemd, was het wijzen op het begin van ieder Quran-vers al voldoende om een ander perspectief te bieden. Boven iedere sura staat namelijk: In Naam van Allah, de Barmhartige Erbarmer. Op Barmhartigheid ligt de nadruk dus! Dat opende een andere kijk op het handelen van Allah!
Een voortraject wordt meestal ingebracht als iets uit het verleden van dit leven niet verklaarbaar is. Het kan ook zijn dat iemand iets plaatst in een voortraject dat hem in dit leven eigenwaarde kan geven. (Ik lijk nu wel een nietsnut, maar toen was ik....) Reïncarnatie- of regressietherapie wonderen verrichten in deze situaties wanneer iets niet te verklaren lijkt.
Ik ken iemand die met een onnoembaar verdriet zat en naar bepaalde mensen een overdreven verantwoordelijkheidsgevoel bezat. In een flashback werd duidelijk dat hij in een vorig leven een tweelingbroer had gehad die hij achter had moeten laten omdat hijzelf door een ander om het leven was gebracht. Daar kwam het verdriet vandaan volgens hem en ook dat gevoel voor iemand te willen zorgen. Een regressiesessie bevrijdde hem van dit hele gebeuren dat niet langer meer op hem drukte. Het gaat overigens over een bewust katholiek persoon, die eigenlijk niet in vorige levens gelooft. Hij is wel ervan overtuigd dat geloof er is om een vrij mens te worden, die uit liefde kan leven! Of het nu gaat om één of vele levens. Uiteindelijk gaat het om de Eeuwigheid en de Liefde!
