Gisteren heb ik tesamen met mijn dierbaren mijn verjaardag gevierd. Mijn kinderen hadden zich geweldig uitgesloofd door met slingers en andere versieringen te komen. Heel feestelijk. Mijn zus nam een prachtige bos rozen mee overeenkomstig mijn levensjaren. We hadden een lichtje aangestoken bij het portret van Moeder die precies een jaar geleden is overleden. Mijn zus zette er het popje bij dat Moeder gaf voor als ze er niet meer zou zijn. Moeder was in alle stilte aanwezig en ik hoop dat ze net zo trots is als ik op onze familie en dat ze vrolijk meevierde!
Vandaag ben ik naar het graf gegaan waar Moeder een jaar geleden te ruste is gelegd bij mijn Vader die er sinds 1962 ligt. Ik heb de lezende engel weer op het graf geplaatst. Ergens in de jaren negentig heb ik de engel er neergezet als herinnering aan een bijzonder moment aan het graf.
Ik was 11 jaar toen mijn Vader overleed onder voor alle achterblijvers traumatische omstandigheden. Religie was voor mij, die toch al iets met God had, de beste manier om het verlies te dragen.
Toen ik studeerde kwam ik er achter waarom ik niets had met God de Vader maar wel wat met Jezus Christus. Als God een Vader zou zijn zou Hij wellicht ook wel weer kunnen sterven. Maar Jezus niet, die was immers opgestaan uit de dood!
Toen ik na een verlate rouwperiode vlak voor Pasen weer bij het graf stond en ik alle verdriet van vroeger hier achter wilde laten vroeg ik me af wat ik zou bidden.
Ik probeerde een Onze Vader. Op die druilerige dag brak ineens een heel waterig zonnetje door. Ik kreeg het gevoel dat mijn Vader naast mij stond en dat we samen het Onze Vader baden.
Op dat moment werd mij duidelijk dat mijn Vader bij de aardbewoners hoorde en God daarboven staat.
Het was een echte openbaring. Die verwisseling van God als Vader en mijn eigen overleden Vader hoefde ik nooit meer te maken. Het paste heel goed bij Mary Daly's "Beyond God the Father", waarin ze ook verwijst naar Paul Tillich's "The Courage to be".
En dat ervaarde ik heel bewust: de moed om te zijn!
Heel blij en trots bezocht ik na dat gebeuren de plaatsen van mijn jeugd.
De meest traumatiserende plek bleek zelfs verdwenen! Voorbij!
Toen ik in de auto terug reed naar huis dacht ik ineens hoe trots ik was als ik naast mijn Vader in de auto zat. Het maakte me niets uit waar we heengingen, als ik maar naast hem mocht zitten! (Mijn eigen zoon had rond die leeftijd overigens diezelfde ervaring!)
Naast het verdriet ook weer iets terug van de vreugde uit mijn jeugd. Toen heb ik die engel geplaatst en nu opnieuw met een aantekening erop vanwege Moeder. Ze liggen dan nu samen te ruste. Een tijdperk is afgesloten. Voorbij!
Mijn zus had nu een rustende engel op het graf gezet. Ik zet mijn engel vlakbij de steen net onder de familiespreuk. Ik dacht ineens wat zou er in het boek staan van de engel?
Nou, waarschijnlijk "All is well''. De steeds terugkomende zin in het boekje "God calling" (Jezus spreekt), een boekje waar ik veel aan had in die jaren.
Ik heb "All is well" op het voetstuk geschreven van het beeldje.
Ik denk aan Tillich "The courage to be" en zie ineens ook dat het helemaal past bij de familiespreuk op de steen, samengesteld uit de initialen van mijn ouders: Juist Nu Ware Moed!
Vanavond zat ik wat in de kaarten van Moeder te neuzen die ik heb bewaard in al die jaren.
Mijn broer bracht gisteren nog een stapeltje kaarten en foto's van mij aan haar mee. Waar is ook al weer dat ene kaartje van Moeder dat ik jarenlang in de kamer had hangen? Ach, het valt uit De Genestet het boek dat Moeder kreeg van haar Moeder toen ze van huis wegging: 'Voor troost bij 's levens moeilijkheden'. En Oma had het boek van haar Moeder, mijn overgrootmoeder. (Hun portretten hangen bij mij in de kamer.)
Ik pak het kaartje op. Het is van Kerstmis 1982:
Vertrouw op jezelf en vertrouw op morgen.
Wees moedig, houd vol en durf!
Tja, denk ik ontroerd, All is well...
