Vandaag ging ik voor in een middagpauzedienst. Een kwartier voor God bij het scheiden van de markt. We zingen een paar liederen, lezen uit de Schrift en er is een overweging. Het moest dit keer over oecumene gaan.
Ik had geen zin in stereotiepe teksten hierbij, als 'heb elkaar lief' of 'opdat allen één zijn'.
Ik wilde ook iets verder kijken dan alleen de éénheid der christenen.
Ik vind oecumene stroef in de praktijk. Men zegt wel dat alle religies gelijk zijn, en meer van dergelijke relativerende en nivellerende dingen, maar in de praktijk is het eigen aan een religie zich te onderscheiden van een andere religie en zichzelf superieur te achten. Dat geldt overigens ook voor volkeren, politieke partijen, steden of voetbalclubs. Mensen willen nu eenmaal zich graag groepsgewijs onderscheiden.
Ik begon mijn overweging over de dialoog christenen en moslims welke in deze stad behoorlijk goed gaat. Ik vind het wel bijzonder op vrijdag in de stad de gebedsoproep van de moskee te horen. De moskee was vroeger de plek waar ik naar jeugdkerk ging, maar helaas: het christendom is tanende. Maar ik wens vurig dat mijn medechristenen in moslimlanden dezelfde vrijheid zouden bezitten als de moslims hier. In Rome staat de grootste Europese moskee, kan er een kerk komen in Mekka? Ik vind het tijd worden voor wereldoecumene. In de gevangenis vond ik het respect van christenen en moslims tegenover elkaar het grootst. Als wij als christenen te gast waren bij het suikerfeest en de imam begon met een Quranrecitatie sloegen alle katholieken uit eerbied een kruis...
De dialoog christendom en boeddhisme is mij persoonlijk dierbaar. Ik zing na een zitmeditatie zo een sutra van Kwan Yin mee omdat het net een Maria-antifoon is, maar ik heb boeddhisten nog niet het Salve Regina zien opnemen in hun bundel. Al boog na een meditatie iemand wel naar het Mariabeeld, sloeg een kruis en begon te bidden.
De oecumene onder christenen valt al helemaal niet mee. De meeste katholieken gaan niet naar dergelijke vieringen. Ze vinden dat op die dag hun de Eucharistie wordt onthouden. Ik schrik daar persoonlijk van. Maar ook van protestanten die zo anti-Maria zijn. Hoe moet dat straks in de hemel als Maria naast haar Zoon blijkt te zitten? Mooi dat dan op een Lourdesbedevaart een protestant besluit mee te bidden met de rozenkrans bij de grot.
In dit soort ervaringen geloof ik. Daar wordt echt even geproefd van elkaars praktijken of ontstaat een zinvolle uitwisseling.
Als tekst voor de overweging had ik "Je bent het licht in de wereld". Jezus had het niet over katholiek, protestant, luthers of doopsgezind, maar dat je licht mag zijn en liefde.
Het christendom zou ook geen religie moeten zijn maar een way of life. Geinspireerd door de Schrift, levend uit de Geest, gestalte gevend aan het rijk Gods.
Een mooi voorbeeld van wereldoecumene vind ik wel Mevlana Rumi, de grote Soefiheilige uit Konya (Turkije). Toen hij overleed in 1273 meenden moslims, christenen en joden dat hij één der hunnen was. Rumi zou het er ook nog mee eens kunnen zijn, vermoed ik. Van hem is de uitspraak (in het Engels het sterkst): "The lover of God has no religion, he has God alone."
Het gaat niet om je religie, maar of je Licht bent in deze wereld. Daarom zongen we "Vernieuw Gij mij o Eeuwig Licht"
Het gaat erom of de Bron van Levend Water in je is gaan stromen, Gods Geest. Daarom zongen we "De Geest des Heren heeft een nieuw begin gemaakt."
De jongste leerling van Jezus, die het langst bleef leven, Johannes preekte op het eind van zijn leven nog heel kort. Meestal sprak hij vier woorden: "Heb lief, heb lief...!"
De rest is bijzaak.
