De Nederdaling ter helle is zo'n mooi oerthema in de christelijke traditie. Het komt voor in de apostolische geloofsbelijdenis. Het is zo'n mooi symbolisch verhaal. Je kunt het je zo voorstellen.
Het stelt de bevrijding voor van alle mensen door het verlossingswerk van Christus. De eerste Adam bracht de dood, de tweede Adam het leven. Op de hierbij behorende ikoon zie je Jezus op de gekruiste deuren (symbool van zijn plaatsvervangend lijden aan het kruis) stappen die Hem de toegang geeft tot de Hades.
De toegang tot de Hades is nu vrij en ieder aanschouwt Christus als het Licht des Levens. Hij neemt Adam en Eva en allen mee naar Zijn Werkelijkheid van Licht en Leven, een ware Hemel!
Het thema is natuurlijk genomen uit de Griekse mythologie, maar er wordt wel iets moois mee uitgedrukt. In een oude hymne klinkt het:
Toen Gij zijt nedergedaald in de dood,
o, leven zonder dood,
hebt Gij de Hades door
de bliksem uwer Godheid doen sterven....
Mooi die personificatie van de onderwereld (of hoe het ook mag heten) als Hades. In een overweging bewaard bij de geschriften van Epiphanius (+ 403) wordt mooi geschreven over Stille Zaterdag:
Heden is er grote stilte op de aarde,en een grote verlatenheid. Er is een grote stilte want de Koning slaapt.
De aarde was ontsteld en is weer tot rust gekomen, want God is in het vlees ontslapen en heeft hen, die reeds eeuwen in slaap waren verzonken, weer opgewekt.
God is in het vlees gestorven, en de onderwereld heeft gesidderd.
God is voor korte tijd ingeslapen en heeft hen die in de onderwereld zijn, doen verrijzen!
En Johannes van Damascus (+ 749) jubelt uit:
Wij vieren het sterven van de dood, de vernietiging van de Hades, het begin van een ander, van het nieuwe leven; en jubelend bezingen wij de Bewerker, de enig gezegende God der vaderen en bovenal verheerlijkt!
Volgens de hymne van Johannes is het tijdeloze Licht in de vorm van lichaam uit het graf voor allen opgestaan. De Heer heeft de onderwereld geplunderd en de mens door zijn verrijzenis doen verrijzen! Want uit de dood tot het leven, en van de aarde naar de hemel heeft Christus God ons uitgeleid!
Nu is al vervuld van licht, hemel en aarde en onderwereld; viere daarom geheel de schepping de opstanding van christus, in wie zij is gegrondvest.
Mooi dat al vervuld is van licht, de duisternis is niet meer! Er is alleen nog leven! Het lijkt wel een apokatastasis, een algeheel wederherstel van de wereld. De gebrokenheid van de wereld, de dood en het kwaad hebben niet meer het laatste woord.
Christus, ons Leven en Licht, zal alles in allen zijn!
Het wachten is op de verrijzenis...van Hem, van ons!