dinsdag 12 april 2011

Meditatie


Voor het laatst ga ik samen met een collega-dominee voor in meditatie binnen het kader van een PKN-aanbod. De meditaties worden gehouden in het mooie Martinuskerkje van Warnsveld. Ik herinner me nog hoe de kerk werd uitgepeld aan de straatkant, eind jaren vijftig. Er stond vroeger een school voor en nog wat gebouwtjes. De lelijke aanbouw werd weer verwijderd.

Ik vind het een prachtige kerk. Mooi gelegen en het heeft een bijzonder aangenaam interieur. Heel geschikt voor meditatie.
Dit jaar kozen we voor drie weerbarstige teksten in de vertaling van Marie van der Zeyde.
We leiden het sobertjes in. We raden aan ontspannen te gaan zitten. Je moet eigenlijk heilig zitten niks doen met liefdevolle aandacht.
Dus aanwezig, maar gedachten voorbij laten gaan, evenals emoties en andere wellicht storende elementen.
Ja, wat zoek je? In de stilte van je hart 's Heren Aanwezigheid, kenbaar als vrede, als zachte vreugde, een tedere en subtiele Aanwezigheid.
De teksten zijn bedoeld als voorfase.
Het is echt de christelijke meditatio als voorbereiding op de contemplatio, klassiek: het schouwen van God.

Ik vind de teksten nogal confronterend. Het zijn, speciaal vanwege de 40-dagentijd, teksten uit de lijdensgeschiedenis van Jezus. We kozen voor het Markusevangelie, hoofdstuk 14, omdat Marie van der Zeyde het zo typisch vertaald heeft, waardoor je extra alert blijft op de tekst. 
We komen drie avonden bij elkaar met gemiddeld 20 personen. De steeds dezelfde tekst wordt drie keer voorgelezen met zo'n kwartier stilte ertussen.
De laatste keer is na het avondklokje van acht uur.

De eerste tekst (Markus 14,17-21) gaat over het Laatste Avondmaal. Jezus vertelt dat iemand Hem zal verraden. Iedereen vraagt of hij het toch niet is...nee dus, maar de verrader had beter niet geboren kunnen zijn...

Tekst twee (Markus 14, 32-42) speelt zich af in de Hof van Gethsemane. Terwijl Jezus bidt dat dit lijden aan Hem voorbij zou mogen gaan, slapen zijn leerlingen.
De tekst eindigt met die indrukwekkende slotzin, die we ook altijd uitspreken na het ontbloten van het altaar op Witte Donderdag.
In stilte verlaten we dan de lege kerk na gehoord te hebben: 'Sta nu op en laten wij gaan. Zie: hij die mij komt verraden, hij is al vlakbij...' 

De laatste avond lezen we tekst drie (Markus 14, 66-72). Dat gaat over de verloochening van Petrus. De laatste zin: 'En hij barstte in tranen uit...'
Ik hoop persoonlijk dat het geen schuldgevoelens oproept of ander leed triggert. Al is het misschien ook wel goed je er bewust van te worden wie je verraden hebt in je leven, of verloochend of wat dan ook. Wellicht ontwikkel je juist mededogen met de onschuldig lijdende rechtvaardige.

Ik heb het persoonlijk niet zo op dergelijke teksten. Toen ik zelf nog half ziek in een invalidewagentje in Lourdes de kruisweg meedeed kwam het toch wel heftig binnen. Juist de confrontatie met lijden, dat van jezelf en van de ander, maakt dat je empathie toeneemt en je mededogen...ook ten aanzien van jezelf. Enfin, in mij wordt het al gauw leeg en stil.

Ik denk af en toe terug aan het blog over Japan en het gebruik van profetenteksten. Zijn er ook Joden die zo met dergelijke teksten omgaan? Ik heb het nog nooit bij de hand gehad! Misschien doen ze het juist niet zo omdat in de polemische begin van het christendom Joden het vreselijk vonden dat uiteindelijk zelfs het hele boek der Psalmen christocentrisch werd gelezen.
Ik kijk af en toe wat rond en probeer iets van de tekst van vandaag tot me te nemen, maar het landt niet echt. Het is wel goed zo.
Ik zit gewoon even een half uurtje heilig niets te doen...